ظهور و تقویت جریان راست افراطی در قالب ترامپیسم در ایالات متحده و نتانیاهوئیسم در اسرائیل، بازتابی از یک تحول ژئوپولیتیک و ایدئولوژیک عمیق در نظام بین‌الملل معاصر است. پیوند میان این دو جریان نه فقط در حوزه سیاست داخلی کشورهای متبوعشان، بلکه در سطح جهانی پیامدهایی چندبعدی و پیچیده به همراه داشته است. بررسی تأثیرات این همگرایی افراط‌گرایانه در چهار محور بنیادین لیبرالیسم، هویت یهودی، مشروعیت اسرائیل، و صلح جهانی ضروری است تا ابعاد بحران‌زا و واگرای این پروژه سیاسی آشکار شود.
۱. پیامدها برای لیبرالیسم
تضعیف بنیان‌های نهادگرای دموکراسی
جریان‌های ترامپیستی و نتانیاهویی با رویکردی ضدنهادی، به تضعیف ارکان دموکراسی لیبرال از جمله استقلال قوه قضائیه، رسانه‌های آزاد، و نهادهای نظارتی پرداخته‌اند. بی‌اعتنایی سیستماتیک به قواعد حقوقی و عرف‌های قانونی، موجب سایش اصول بنیادین لیبرالیسم کلاسیک شده است.
گسترش عوام‌گرایی و قطبی‌سازی سیاسی
با تأکید بر سیاست‌های هویتی و دوقطبی‌سازی شدید «ما در برابر آن‌ها»، امکان اجماع‌سازی عقلانی در سپهر عمومی تحلیل رفته و تساهل به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های محوری لیبرالیسم به حاشیه رانده شده است. گفتمان‌های افراط‌گرایانه و ضدنخبگانی موجب شکل‌گیری فضاهای عمومی متخاصم و غیرگفت‌وگومحور شده‌اند.
تضعیف نظم لیبرال بین‌المللی
سیاست‌های یک‌جانبه‌گرایانه دولت ترامپ، نظیر خروج از توافقنامه‌های چندجانبه و نادیده‌انگاشتن نهادهای بین‌المللی، همراه با حمایت بی‌قید و شرط از اسرائیل، ساختار نظم لیبرال جهانی را که مبتنی بر چندجانبه‌گرایی، حقوق بشر و همکاری بین‌المللی است، با چالش بنیادین مواجه کرده است.
۲. پیامدها برای هویت یهودی
تقلیل یهودیت به صهیونیسم دولتی
نتانیاهو و همفکران راست‌گرای او کوشیده‌اند تا هویت یهودی را با حمایت بی‌قید از دولت اسرائیل یکسان‌سازی کنند؛ رویکردی که تنوع دیدگاهها و گرایش‌های دینی، فرهنگی و سیاسی درون یهودیت را انکار می‌کند. این روند نوعی مونولوگ ایدئولوژیک را جایگزین کثرت‌گرایی معرفت‌شناختی در یهودیت کرده است.
حذف یهودیت مترقی و انتقادی
گروه‌های یهودی لیبرال، سکولار یا ضدصهیونیست که با سیاست‌های اسرائیل مخالفت دارند، از گفتمان غالب طرد شده‌اند. این امر موجب شکل‌گیری گسل‌های هویتی درون جامعه یهودی جهانی شده که همگرایی اجتماعی و همبستگی تاریخی این جامعه را تهدید می‌کند.
تقویت یهودستیزی و آمریکا‌ستیزی
همگرایی سیاست‌های افراطی اسرائیل و دولت ترامپ، منجر به شکل‌گیری موج جدیدی از یهودستیزی در سطح جهانی شده که خود را در قالب مخالفت با سیاست‌های اسرائیل و ایالات متحده نشان می‌دهد. این واکنش‌ها، امنیت یهودیان در کشورهای مختلف را به چالش کشیده و سبب بحران مشروعیت برای هویت یهودی جهانی شده است.
۳. پیامدها برای مشروعیت اسرائیل
افول مشروعیت اخلاقی و حقوقی
سیاست‌های توسعه‌طلبانه اسرائیل از جمله گسترش شهرک‌سازی‌های غیرقانونی، محاصره غزه، و استفاده نامتناسب از زور علیه غیرنظامیان موجی از انتقادات حقوقی و اخلاقی را در سطح بین‌المللی برانگیخته است. این اقدامات مشروعیت اخلاقی اسرائیل را در افکار عمومی جهان به‌شدت تضعیف کرده است.
فاصله‌گیری از معیارهای دموکراسی لیبرال
ائتلاف سیاسی نتانیاهو با جریان‌های افراطی دینی و نژادپرست، نظیر حزب «قدرت یهودی»، اسرائیل را از ارزش‌های دموکراسی لیبرال، از جمله برابری حقوقی و تکثرگرایی، فاصله داده و این کشور را به سمت یک رژیم تبعیض‌نهاد سوق داده است.
انزوای تدریجی در نظام بین‌الملل
علی‌رغم حمایت بی‌چون‌وچرای دولت ترامپ، اکثریت کشورهای جهان، از جمله دولت‌های لیبرال اروپایی، نسبت به عملکرد اسرائیل در قبال فلسطینیان موضعی انتقادی اتخاذ کرده‌اند. تصویب قطعنامه‌های مجمع عمومی سازمان ملل در حمایت از تشکیل دولت فلسطینی، گواهی بر کاهش مقبولیت بین‌المللی اسرائیل است.
۴. پیامدها برای صلح جهانی
تشدید بی‌ثباتی منطقه‌ای
راست‌گرایی افراطی آمریکا و اسرائیل با به حاشیه راندن راه‌حل دو دولت و تقویت یک‌جانبه‌گرایی، زمینه‌ساز افزایش تنش‌ها و درگیری‌های منطقه‌ای در خاورمیانه شده‌اند. این وضعیت به افزایش خصومت میان دولت‌ها و گروه‌های غیردولتی منجر شده است.
رقابت‌های تسلیحاتی و امنیت‌زدایی
حمایت نظامی گسترده آمریکا از اسرائیل و تقابل دائمی با بازیگران منطقه‌ای نظیر ایران، حزب‌الله و حماس، موجب شکل‌گیری یک چرخه تسلیحاتی و امنیت‌زدایی در منطقه شده است. این روند به‌جای ایجاد بازدارندگی، محرک ناامنی مستمر است.
تعمیق شکاف‌های تمدنی
از منظر نظریه‌هایی چون «برخورد تمدن‌ها» یا «سیاست هویت»، اتحاد ترامپیست – نتانیاهویی به تشدید گفتمان‌های فرهنگی متخاصم، از جمله اسلام‌هراسی و یهودستیزی، منجر شده و بسترهای لازم برای شکل‌گیری تضادهای بین‌تمدنی را تقویت کرده است.
جمع‌بندی
پیوند سیاسی و ایدئولوژیک میان راست افراطی در ایالات متحده و اسرائیل، نه‌تنها نظام‌های لیبرال دموکراتیک را از درون تضعیف کرده، بلکه در عرصه بین‌الملل نیز موجب بحران در مفاهیمی چون حقوق بشر، گفت‌وگوی تمدن‌ها، مشروعیت سیاسی، و امنیت جمعی شده است. این روند، در صورت تداوم، می‌تواند احیای عناصر فاشیستی و یادآوری خاطرات تاریک جنگ جهانی دوم را به همراه داشته باشد؛ مسئله‌ای که نه‌فقط برای جوامع یهودی، بلکه برای کل نظم جهانی تهدیدی اساسی محسوب می‌شود.
